کتاب «حقوق و اقتصاد کسب و کار» توسط انتشارات چالش منتشر شده است. ذیلا مقدمه کتاب را درج کرده ام.
اقتصاد نهادی، دیدگاهی است که به پیوند نهادها با نظریه اقتصادی توجه میکند و بهطور خاص، ماهیت، منشأ، تکامل نهادها و آثار آنها بر عملکرد و کارایی اقتصادی را مورد بررسی قرار میدهد. نهادها متشکل از قواعد رسمی، هنجارهای غیررسمی و ویژگیهای اجرایی و ترکیبی از این پدیدهها هستند که بر عملکرد اقتصادی تأثیر میگذارند. مردم کسبوکار خود را در محیطی نهادی انجام میدهند که شامل همه قواعد رسمی و غیررسمی است و در مبادلات اقتصادی بر رفتارها اثر میگذارد. به دلیل تفاوتهای نهادی در نقاط مختلف جهان، هر جامعه محیط نهادی مخصوص به خود دارد که شامل سلسلهمراتبی از انواع مختلف نهادهاست: ارزشها، هنجارها، پیمانها، قوانین و قواعد ویژه (خواه رسمی و خواه غیررسمی). نهادهای رسمی همچون قواعد رفتاری عمومیاند که توسط مقامات رسمی و برخوردار از قدرت قانونگذاری طراحی میشوند و ضمانت اجرای آنها توسط مقامات عمومی یا قضایی است. نهادهای غیررسمی به مثابه قواعد رفتاری خصوصی هستند که بهتدریج و به شکل خودجوش پدید آمدهاند و چون توسط خود طرفهای خصوصی تضمین میشود، به هیچگونهای از ضمانت اجرای قانونی نیازمند نیستند.
بانک جهانی از سال 2003 هرساله گزارشهایی را منتشر میکند که هدف آن اندازهگیری محیط نهادی و بهطور خاص محیط قانونی حاکم بر بنگاههای اقتصادی است. در تهیه گزارشها این پیشفرض مدنظر بوده که محیط قانونی سادهتر، عملکرد بنگاههای اقتصادی را تسهیل کرده و در نتیجه موجب بهبود شاخصهای اقتصادی شده و در نهایت بر رشد اقتصادی بلندمدت تأثیرگذار است. این فرضیه، براساس مطالعات مختلفی تصدیق شده که با عنوان «بنیانهای نظری شاخص انجام کسبوکار بانک جهانی»، به تفکیک هر شاخص ارائه شده است. در سال 2014، محیط قانونی 189 کشور در 10 حوزه اقتصادی مورد بررسی قرار گرفته است. این حوزهها عبارتاند از: شروع کسبوکار، کسب مجوزهای ساختوساز، دسترسی به انرژی الکتریکی، ثبت مالکیت، دریافت اعتبار، حمایت از سرمایهگذاران، پرداخت مالیات، تجارت خارجی، اجرای قراردادها و حلوفصل ورشکستگی.
چند منبع مطالعاتی حقوق شرکتها معرفی میکنم:
کتابها:
2- Simon Goulding-Company Law-Routledge-Cavendish (1999)
3- Goulding_Company_Law_Principles_Of_Law
4- Janet_Dine_Company_Law_Palgrave_Law_Masters
قوانین:
برای مطالعه حقوق قراردادها به زبان انگلیسی میتوان از دو منبع زیر استفاده کرد:
1- کتاب حقوق قراردادها نوشته مک کندریک که خلاصه ای از حقوق قراردادها در کامن لا است. (لینک دانلود)
2- کتاب حقوق قراردادهای تریتل که منبع اصلی و مفصل در حقوق قراردادها در کامن لا است. (لینک دانلود)
3- نحوه مطالعه این دو منبع هم در فایل آموزشی زیر نمایش داده شده است. (لینک دانلود)
یکی از مشکلاتی که پژوهشگران ایرانی در حوزه حقوق و اقتصاد با آن مواجه هستند این است که تقریبا تمامی کتابهای پایه این حوزه در کشورهای مبتنی بر نظام حقوقی کامن لا نوشته شده است. این امر ضرورت آشنایی با این نظام حقوقی را لازم می کند. منابع زیر میتواند در شناخت نظام حقوق آمریکا و همچنین شناخت نظام حقوقی کامن لا راهگشا باشد.
1- کتاب معرفی نظام حقوقی ایالات متحده است که توسط آلن فرانس وورث و توسط انتشارات آکسفورد به چاپ رسیده است. ویرایش چهارم این کتاب در سال 2010 منتشر شده است.
4- کتاب دیگر در معرفی حقوق آمریکا، کتاب American Law in a Global Context:The Basics است که کتابی ابتدایی در این زمینه و توسط George P. Fletcher and Steve Sheppardدر سال 2005 نگارش یافته و توسط انتشارات آکسفورد به چاپ رسیده است. تمرکز ویژه و استفاده ای که از این کتاب میتوان برد در حوزه توضیح کامن لا با حقوق نوشته است که در بخشهای 2 و 3 کتاب مفصلا به آن پرداخته شده. بخصوص در بخش دوم این کتاب که شامل چهر بخش است، کامن لا، حقوق نوشته، تمایز این دو و استدلال حقوقی بر مبنای این دو شرح داده شده است. بنابرای، برای آشنایی با نظام حقوقی کامن لا، مناسب ارزیابی می شود.
اگر عبارت law and economics reaserch guide را در اینترنت جستجو کنید، به مجموعه صفحاتی می رسید که به شما این امکان را میدهند تا بصورت حساب شده با منابع معتبر در این حوزه آشنا شوید و مطالعات خود را با شناخت جامعی از منابع شروع کنید. دو تا از سایتهایی که راهنمای تحقیق در این رشته را معرفی کرده اند عبارتند از:
1-Law and Economics Research Guide دانشگاه شیکاگو
2- Law Library Research Guide: Law & Economics دانشگاه جرج میسیون
به امید خدا در پستهای آینده سیلابس دروسی را که در دانشگاه های مختلف در گرایش حقوق و اقتصاد تدریس می شود را خواهم نوشت.
در این پست چند کتاب مورد استفاده را می توانید دانلود کنید.
1- HANDBOOK OF LAW AND ECONOMICS، VOLUME 1,A. MITCHELL POLINSKY,STEVEN SHAVELL
2- HANDBOOK OF LAW AND ECONOMICS، VOLUME 2,A. MITCHELL POLINSKY,STEVEN SHAVELL
3- Law and Economics, cooter and ulen, third edition
4- Econimic Analysis of Law-posner
4-1- The ECONOMIC APPROACH to LAW, Thomas J. Miceli
5- FOUNDATIONS OF ECONOMIC ANALYSIS OF LAW, Steven Shavell
6- Economic Analysis of Law, selected reading, Donald A. Wittman
7- ECONOMIC FOUNDATIONS OF LAW AND ORGANIZATION, Donald A. Wittman
8- LAW’S ORDER David D. Friedman
9- Theoretical Foundations of Law and Economics, Mark D. White
10- Economic Efficiency in Law and Economics, Richard O. Zerbe Jr.
11- ECONOMICSAND THELAW,SECONDEDITION, FROM POSNERTOPOSTMODERNISM
ANDBEYOND, NicholasMercllroandSteJlenG.Medema
12- The Economics of Law, Second edition. CENTO VELJANOVSKI
13- LAW & ECONOMICS: TOWARD SOCIAL JUSTICE, DANA L. GOLD Seattle University School of Law, USA